Een Chinees trouwfeest: everything, everywhere, all at once

Het is een stijl die het best kan worden omschreven als ‘The Godfather meets Eminem’. Het is juli en piekseizoen in China voor trouwfeesten. Ik woon de trouw bij van een Chinese vriend. Zelf zit hij strak in een zwart pak en hemd, de haren achteruit gestreken in de gel. Zijn getuigen (meervoud in China) zijn zijn zelfverklaarde ‘homies’, vrienden van de universiteit waar hij door voor het vuur zou gaan. De rapmuziek schalt door de boxen terwijl zijn getuigen hem in hun hagelwitte kostuums begeleiden naar wat voor een altaar moet doorgaan. Ik gniffel. Deze trouw is op en top Edward, precies zoals ik hem ken. 

Elke trouw in China blijft een verrassing, want koppels kiezen uit een grabbelton van Westerse en Aziatische huwelijkstradities en -rituelen wat ze zelf leuk vinden en stellen daarmee hun eigen ceremonie samen. De stijlbreuk met het traditionele Chinese trouwfeest kan niet groter zijn. In keizerlijk China volgde een huwelijksceremonie een vast stramien, doorspekt met eeuwenoude rituelen waarbij respect betuigen aan de ouders en voorouders van de bruidegom centraal stonden en de bruid afstand nam van haar eigen familie. 

Duizend jaar van trouwtradities werden weggevaagd toen de Communistische Partij in 1949 aan de macht kwam. Het was gedaan met feodale gewoontes en vrouwonvriendelijke praktijken . Het einde van het concubineschap en gearrangeerde huwelijken vormden samen met het recht op scheiden de pijlers van de huwelijkswet van 1950. Een trouw werd een saaie, puur burgerlijke aangelegenheid –  papiertje tekenen bij de burgerlijke stand, gevolgd door een maaltijd bij het koppel thuis, waarbij ieder zelf zijn voedselbonnen op zak had. 

Bij het opengooien van de economie in de jaren ‘80 en ’90, en de daaraan gekoppelde toename van burgerlijke individuele vrijheden, was er plots weer ruimte en geld voor feestgedruis. Trouwlustige koppels stonden voor een tabula rasa en speelden leentjebuur bij de Westerse huwelijkstradities. De rol van de overheidsambtenaar bleef immers beperkt tot het ondertekenen van het huwelijksboekje, maar de plechtigheden, symboliek en romantiek moest het koppel zelf regelen. En zo worden ook op deze trouw de witte jurken, bruidstaarten en “I do”-jawoorden gemixt met heropgerakelde traditionele Chinese theeceremonies en kowtows (een onderwerpingsgroet waarbij het hoofd de grond raakt, die gebruikelijk was tijdens het Chinese Keizerrijk als men onder meer de keizer begroette).  

Met de verdere ontwikkeling van de consumenteneconomie zwol de trouwindustrie verder aan in de jaren 2000. Dit keer was er wel een cruciaal verschil, want het gunstig stemmen van de ouders was niet langer het doel van een trouw. Dit zijn immers de kinderen van het éénkindbeleid. Met vier grootouders, twee ouders en zij als enig kind waren de kinderen voor het eerst in de Chinese geschiedenis het brandpunt geworden van de familie. De ervaring van het koppel zelf kwam centraal te staan bij de huidige generaties van jonge echtparen, en de ouders kregen nog maar een bijrol in deze industrie van €500 miljard per jaar. 

Toch is de trouwindustrie op de keper klein bier vergeleken met haar neveneffecten op de vastgoedbusiness. Jaarlijks wordt in China 16,4 miljard vierkante meter residentieel vastgoed gebouwd. En jonge koppels zijn grote afnemers van die meters. Met het onevenwicht tussen mannen en vrouwen in China volstaan een goede job of looks vaak niet langer om een vrouw het hof te maken. “Een huis en een wagen” is nu vaak een must om te trouwen. De appartementen met één of twee slaapkamers in de meer en meest prestigieuze steden, waarvan de prijzen gestaag gestegen zijn in het vorige decennium, staan het hoogst op het verlanglijstje. 

Na de ceremonie zit ik met Edward thee te nippen in de tuin van het gehuurde landgoed waar hij zijn trouwfeest houdt. De gasten zitten binnen mahjong te spelen tot het avondbuffet volgt. Hij glundert. Hij heeft honderden rode envelopjes met geld ontvangen van de gasten. In tegenstelling tot in het Westen brengt een trouw in China op – het is er normaal dat de gasten cash geld geven aan een pas getrouwd koppel. Cash die hij goed kan gebruiken om zijn net gekochte appartement af te betalen.