Stieren en beren: de theebladen van de Chinese economie

Met de ogen naar beneden gericht, ietwat verlegen om het gebaar, schuift ze me een papiertje door over de toonbank. “Goed voor een gratis Covid-test in het Orthopedisch Ziekenhuis Nummer Twee in Chongqing”. Ik gniffel even, bedank de hotelreceptioniste voor de geste en neem de voucher aan. Ik ben net aangekomen in de miljoenenbergstad in het zuidwesten van China en weet dat ik een derde PCR-test moet ondergaan als ik hier 48 uren wil blijven. 

Het normaal zo drukke, door toeristen platgelopen stadscentrum voelt leeg aan. Zo ook de autosnelweg op weg er naartoe. Enkel aan de testpost bij het binnenrijden van de stad is het aanschuiven. Twee mannen in een beschermingspak in een zeecontainer langs de autosnelweg nemen testen af van iedereen die van buiten de stadstaat komt – Chongqing staat op hetzelfde administratieve niveau als een provincie. Tien minuutjes aanschuiven, QR-code scannen, stokje in de keel en omgerekend €2.5 aftikken. Een paar uur later verschijnen de testresultaten vanzelf in je gezondheidsapp. Een goed geoliede machine dus. Periodiek testen is nu de belangrijkste pijler in het “dynamisch nulcovidbeleid”. Men wil grootschalige lockdowns à la Shanghai vermijden met als einddoel de economische groei veilig te stellen. 

Hoe is het nu gesteld met de Chinese economie? Wel, dat blijft toch steeds theeblaadjes lezen. Terwijl de collectieve westerse politieke klassen en hun centrale banken hun volle aandacht richten op het beteugelen van de inflatie, ligt de focus in China net op het aanzwengelen van de economie. Renteverhoging is hier ingewisseld voor een economische stimuluspolitiek om de vraag aan te wakkeren van een economie die in heropstartmodus is.

Optimisten wijzen op de veerkracht van de Chinese economie. Na twee maanden van de strengste lockdown ter wereld, in het financiële hart van China, zijn er terug wat lichtpuntjes te zien. Investeringen in vaste activa – een beproefd recept om de economie aan te zwengelen –herstelden zich in mei met een groei van 4,7%. Voor de winkels van de luxemerken vormden zich lange rijen van “wraakshoppers” die de schade inhaalden van twee maanden thuis op de bank zitten. De in 2021 zwaar afgestrafte Chinese beurs klauterde terug overeind en aandelen als Meituan en Alibaba noteerden een knap herstel. In die mate zelfs dat de “bulls”  de Chinese aandelenmarkten zijn gaan bestempelen als veilige havens temidden van een wereldwijd aandelenbloedbad. Kortom, de stimuluspolitiek slaat aan en vanaf de tweede jaarhelft verwacht China terug economische groei. Het BNP zou stijgen met een vijftal procent, als gevolg van succesvolle maatregelen die het vertrouwen en de koopkracht van de consument aanwakkeren. 

Tot zover de bulls. Ik drink mijn ochtendkoffie in Chongqing steevast langs de rivier, een ochtendritueel waar ik nooit van afwijk. Normaal ben ik vergezeld van vele binnenlandse toeristen die aan de oude stadspoort gebouwd tegen een klif melkthee en koffie drinken in de vele bars. Nu is enkel mijn vaste stek nog open. “Over te nemen”, staat te lezen op de papiertjes op de vergrendelde deuren van de horecazaken, in de hoop nog wat sleutelgeld te ontvangen. 

Het tegengestelde van de “bulls” zijn de “bears”: investeerders en speculanten die de zaken somber inzien. Zij kunnen wijzen op de slachtpartij die is aangericht in de diensten en de detailhandel ten gevolge van de controlemaatregelen tegen de pandemie. De omzet in de detailhandel kromp in mei met 6,7%, en in april zelfs met 11% in vergelijking met het jaar ervoor. De index die peilt naar het consumentenvertrouwen klokte in april af op een historisch dieptepunt. De werkloosheidsgraad van de 16-24 jarigen is maar liefst 18,4% en de inflatie blijft onder de target van 3%. 

Het eerder vermelde “wraakshoppen” of inhaalkopen geldt overigens niet voor de dienstensector. De verloren consumptie –  bijvoorbeeld de onverhuurde kamers in mijn bijna leeg hotel – kan niet ingehaald worden. Een nacht op hotel blijft niet op de plank liggen om vooralsnog een shopgrage klant te treffen. De consument houdt zijn portefeuille dicht, ook al probeert de sector die open te wrikken. In het geval van mijn hotel bestaat die poging uit een kamerupgrade, 20% korting en een gratis stokje in de keel.