“China voert in feite een beleid van zelfisolatie, dat is de voedingsbodem voor een mogelijk conflict”

“Graag een doosje ibuprofen.”

“Mag ik dan even uw coronatest zien?”

Een ogenschijnlijk vreemde vraag maar een perfect normaal verloop van omstandigheden in Chinese coronatijden. Omdat pijnstillers en koortsremmers de symptomen van Covid kunnen maskeren, verkopen apothekers ze enkel bij het laten zien van identiteitspapieren en een recente Covid-test in een stad waar er besmettingen zijn. Op mijn gsm toon ik mijn test. Die is helaas al ouder dan de toegestane 48 uren en ik stuit op een njet van de apotheker. Ik moet dus afdruipen.

Na een avond waar ik het adagium “bier na wijn is venijn” in de wind sloeg, dacht ik nog snel wat verlossing te kopen voor de hoofdpijn van de dag erna. De tijd dat ik kon feesten tot een gat in de nacht om vervolgens vlot de ochtendcolleges te halen is al lang voorbij. Dan maar de studentenremedie: een grote fles water in de lokale supermarkt inslaan en hopen op het beste.

De maatregel om geen pijnstillers en koortsremmers te verkopen aan mensen met een coronatest die ouder is dan 48 uur, is één van de vele radertjes in de enorme machine die elke nieuwe Covid-uitbraak de kop in moet drukken. Waar in de rest van de wereld het ‘zero Covid cases’-beleid al lang heeft opgegeven, slaagt China er vooralsnog bijzonder goed nieuwe opflakkeringen in de kiem te smoren. 

Quasi alle Aziatische landen en Australië voerden net als China initieel éénzelfde ‘zero cases’-beleid. Men stelde het aantal virale transmissies te herleiden tot nul voor als de enige vooropgestelde realistische uitweg. Zo werd het Aziatische denken diametraal tegenover de groepsimmuniteitaanpak via vaccinaties en infecties geplaatst vanuit het Westen. 

De deltavariant bleek echter in veel Aziatische landen een te superieure vijand voor het Covid-nulbeleid. Ze evolueerden naar een “we moeten leren leven met Covid”-beleid. Aziatische beleidsvoerders stelden die verandering voor als verstandige en vooruitziende beleidsvoering. Maar de realiteit is dat ze het ‘zero cases’-beleid pas afschaften toen ze de welig tierende deltavariant niet onder controle kregen. Ze draaiden dus oorzaak en gevolg om. China, dat beschikt over een unieke gereedschapskist voor sociale controle, slaagt er voorlopig wel nog in en ziet geen reden om haar beleid bij te sturen. 

Wanneer ik de ingang nader van mijn compound moet ik mijn gezondheidscode op mijn gsm laten zien. Chengdu kent deze maand de grootste uitbraak van Covid19 sinds de start van de pandemie, met 26 gevallen op een inwonersaantal van 16 miljoen. De lokale overheid schoot direct in actie om een nieuwe Big Data-test te lanceren. De eigenaars van mobiele telefoons die recent gedetecteerd werden in de buurt van een persoon met een bevestigde Covid-besmetting, kregen de melding om zich te laten testen. Dat waren er 83.000 in totaal, want de overheid interpreteerde “recent” en “in de buurt” zeer breed: het alarm ging al af voor elk contact van langer dan 10 minuten in de laatste 14 dagen en in een radius van 800 op 800 meter rond de Covid-patiënt. Een bevestigd geval die op 600 meter van mij thuis een bar had bezocht leidde bij mij tot een verplichte thuisquarantaine tot ik twee negatieve testen kon voorleggen. 

De eens luie bewakers gedragen zich sinds kort als hoeders van de natie bij de controle aan de ingang van het compound. Buitenlanders worden extra streng gecontroleerd. Ze stralen van de herwonnen trots en autoriteit, wat je wel vaker ziet bij mensen die van de ene op de andere dag macht verwerven. Het zijn ook zij die het gevoeligst zijn aan de Chinese beeldvorming over het buitenland, terwijl ze eindeloos scrollen door TikTok-video’s tijdens de vele dode momenten van hun bewakersbestaan. China wordt steevast voorgesteld als een veilige haven van rust en controle terwijl buiten de wereldbrand woedt.

Ik moedig een zekere herwonnen trots en nationalisme zeker aan. Het decennialang blind opkijken naar witte buitenlanders was een maatschappelijk ongezonde (en onwenselijke) situatie. Mijn zorg is echter dat deze herwonnen trots overhelt naar gevoel van superioriteit, en een nieuwe fase in nationale introversie inluidt. China voert in feite een beleid van zelfisolatie, met een drie weken durende quarantaine en heel strikte regels voor het inreizen naar en het verlaten van China. Expats verlaten met bosjes China, buitenlandse studenten komen het land niet meer in en Chinese toeristen en zakenlui verlaten hun land niet meer. De directe contacten van mens tot mens nemen drastisch af, en daarmee verdwijnt het wederzijds begrip, het gevoel voor nuance voor wat er zich in elkaars werelddeel afspeelt. En dat is steeds een voedingsbodem voor een mogelijk conflict. 

Dat zijn de echte de ware kopzorgen, niet die kater van morgen.